Porady
dotyczące zachowywania się ludzi w okresie intensywnych lotów owadów błonkoskrzydłych, szczególnie dotyczy to pszczół, os i szerszeni.
Reakcja alergiczna występuje na ogół u wszystkich ludzi w mniejszym lub większym stopniu.
W większości przypadków objawia się ona najczęściej obrzękiem w miejscu użądlenia.
Naukowo stwierdzono, że istnieje grupa ludzi szczególnie wrażliwa na jad owadów, (jeden przypadek na 2000 ) u których mogą wystąpić bardzo niebezpieczne gwałtowne objawy uczulenia jak: rumień, pokrzywka, obrzęk krtani, napadowy skurcz oskrzeli, spadek ciśnienia tętniczego, zawroty głowy, omdlenie, utrata przytomności i w krótkim czasie po użądleniu może nastąpić nawet zgon, jeżeli nie będzie udzielona szybka pomoc.
Osoby takie powinny szczególnie stosować się do poniższych porad:
- Gdy zbliża się pszczoła lub osa nie wykonywać szybkich ruchów w celu ich odpędzenia, one nie mają celu nas żądlić, jedynie nasza obecność w okolicy ich gniazd może spowodować atak po stuknięciu w ul lub okolice gniazda os lub szerszeni.
- W razie ataku należy osłonić głowę rękami lub odzieżą i spokojnie oddalić się bez gwałtownych ruchów, najlepiej do ciemnego pomieszczenia, z którego same odlecą do światła.
- Przebywaj z dala od kwitnących roślin (kwietniki, łąki, kwitnące drzewa i krzewy) i unikać miejsc, gdzie znajdują się dojrzałe, opadłe owoce.
- Przy pracy w ogrodzie należy okryć się szczelnie, założyć kapelusz, długie spodnie, koszulę lub bluzę z długim rękawem, rękawiczki.
- Unikać mocno perfumowanych lakierów do włosów, kremów, szamponów, dezodorantów, płynów po goleniu.
- Starać się nie jeść na wolnym powietrzu słodkich owoców, miodu, dżemu, lodów, itp. W takich przypadkach są najbardziej niebezpieczne osy, które w sposób błyskawiczny mogą znaleźć się w jamie ustnej, powodując obrzęk krtani po użądleniu.
- Utrzymywać szczelnie zamknięte kubły z odpadkami w domu i na zewnątrz.
- Podczas gimnastyki i zabawy na wolnym powietrzu człowiek wydziela pot i dwutlenek węgla, które przyciągają żądlące owady.
- Nie chodzić nigdy boso po trawie, w której często kwitnie koniczyna, wiele os buduje swoje gniazda pod powierzchnią ziemi.
- W pokojach sypialnych zamykać okna w ciągu dnia a najlepiej zamontować siatki ochronne izolujące od owadów.
- Nosić stale przy sobie leki przeciwwstrząsowe zalecane przez lekarza i stosować je zgodnie z instrukcją w zależności od sytuacji.
- Zauważone gniazda os lub roje pszczół należy jak najszybciej zgłaszać kompetentnym osobom, lub zawiadomić straż pożarną, gniazda os najlepiej usuwać po zachodzie słońca. Wiszące roje pszczół w miejscach dostępnych są zdejmowane przez pszczelarzy.
- Podczas jazdy samochodem nie otwierać okien i należy mieć pod ręką środek przeciw owadom.
W naszej szerokości geograficznej najniebezpieczniejszym okresem jest okres letni, szczególnie dokuczliwe są osy, których masowy wylęg następuje w drugiej połowie lipca. Pszczoły w temperaturze poniżej 10 stopni wcale nie wylatują.
Wiszące roje na drzewach nie stanowią zagrożenia, jeżeli nie są usuwane przez przypadkowe osoby. Często dzieci urządzają sobie zabawę, rzucają w nie kamieniami powodując zagrożenie dla otoczenia. Zdarzają się przypadki zagnieżdżenia się pszczół w miejscach trudno dostępnych (poddasza, szczeliny w murach, przestrzenie, do których jest dostęp tylko przez wąską szparę), wtedy nie pozostaje nic innego jak zastosowanie środka chemicznego przeciw owadom. Takie pszczoły i tak giną w czasie zimy, ponieważ bez poddania odpowiedniego leku życie ich jest krótkie. Nie spotyka się już dzisiaj pszczół dziko żyjących, np. w dziuplach.
Jak należy postępować po użądleniu ?
1. Żądło pszczoły jest zakończone haczykiem i trudno go szybko usunąć. Najlepiej to robić zdrapując paznokciem lub ostrym narzędziem w postaci noża tak, aby po drugiej stronie żądła znajdujący się w pęcherzyku jad nie zdążył w całości przeniknąć pod skórę. Żądło osy jest proste i nigdy nie urywa się od niej, jedna osa potrafi użądlić wielokrotnie.
2. Po użądleniu starać się przez najbliższych kilka godzin nie pozostawać samotnie, objawy mogą być spóźnione.
3. Miejsce użądlenia można przetrzeć octem, plastrem cebuli, lub pokrojonym plastrem pietruszki. Ból uśmierza bardzo zimna woda a nawet ślina.
4. Użądlenie w język lub usta może grozić uduszeniem, w tym przypadku należy rozpuścić w ustach łyżeczkę soli kuchennej, która ługuje jad z błony śluzowej. Można też ssać kostkę lodu lub przełykać bardzo zimny napój.
5. Po użądleniu nie należy się drapać, rozdrapana rana może spowodować ropne zakażenie, szczególnie po użądleniu osy.
Odporność na jad nabywana jest u większości ludzi po wielokrotnych użądleniach i zmniejsza się np. u niektórych pszczelarzy po okresie zimowym. Bardzo niebezpieczne są użądlenia w głowę, może nastąpić obrzęk mózgu, dlatego pszczelarze obowiązkowo używają tak charakterystycznego kapelusza.
Mistrz pszczelarski